در این نوشته به بررسی نحوه اجرای لوله کشی ساختمان و تاسیسات گرمایشی سرمایشی و آبرسانی مورد استفاده که در تهران مورد استفاده قرار میگیرند, میپردازیم. تاسیسات ساختمان را میتوان مهمترین قسمت بنا بعد از سازه ساختمان, و با توجه به امکاناتی که میتواند در کیفیت آسایش و رفاه کاربران در دسترس قرار میدهد, میشود از لوله کشی ساختمان به عنوان یکی از فاکتورهای اصلی ساخت یک ساختمان نام برد. البته لازم به ذکر است که به دلیل تنوع مدل لوله کشی و سطوح اجرایی تفاوتهایی در نرخ اتحادیه لوله کشی و تاسیسات مکانیکی ساختمان با مقادیر اجرایی ممکن است وجود داشته باشد.
با توجه به تنوع و وجود شاخه های مختلف در حرارتی-برودتی قابل اجرا, این روزها تفاوتهای اجرایی بسیار زیادی در انواع لوله کشی ساختمان وجود داشته و البته با توجه به تکنولوژی های نوینی که در زمینه تاسیسات ساختمان طراحی واجرا شده , روش های مختلفی از لحاظ عملیات اجرایی و خدمات لوله کشی ساختمان وجود دارد.
ساختار و نصب دستگاه های گرمایشی سرمایشی و لوله کشی های متفاوت در عین تاثیر در شیوه های اجرا و در دستمزد موثر بوده و جهت مشخص و اقتصادی ترین طرح به بررسی و تخمین تقریبی هزینه به نتیجه گیری نهایی و سپس اقدام به طراحی و اجرای تاسیسات لوله کشی ساختمان نمود. یکی از شرکتهای به نام و با سابقه در طراحی و اجرای تاسیسات لوله کشی ساختمان, شرکت خدمات لوله کشی تهران پایپر بوده که در تمامی نقاط استان تهران اقدام به ارایه کلیه خدمات تاسیساتی لوله کشی تخصصی میدهد.
از نقطه نظر عملیاتی لوله کشی ساختمان شامل لوله کشی آب و فاضلاب در کنار لوله کشی گاز ساختمان به روش هایی مانند لوله کشی روکار, لوله کشی زیرکار, لوله کشی با کلکتور, لوله کشی رایزری, لوله کشی زیرسقفی , لوله کشی گرمایش از کف, لوله کشی رادیاتور پره ای و پنلی, لوله کشی فن کویل, لوله کشی 2 لوله ای و 4 لوله ای, لوله کشی داکت بخش بندی میشود, که هریک از موارد مذکور استفاده های ویژه ای دارند.
همراه با موارد اجرایی تاسیساتی-لوله کشی ساختمان, آشنایی با اصول اجرایی و دلایل فنی و علمی کار میتواند یک مجری تاسیسات را بیشتر از قبل متبحر کند, چرا که یک تاسیسات کار و لوله کش برای ارایه بهترین کار لوله کشی ساختمان بایستی به آگاهی های نسبی در زمینه ساخت و بازسازی ساختمان, عایق کاری و بازسازی سرویس بهداشتی نیز دست پیدا کند.
هزینه لوله کشی ساختمان
هزینه لوله کشی ساختمان و تاسیسات را میتوان با 2 روش محاسبه کرد. در راهکار نخست مجری با ارایه قیمت متری یا چکی و کنتراتی و ذکر جزییات مانند نصب لوازم و شیرالات مطابق با نرخنامه اتحادیه لوله کشی ساختمان یا خرج از آن با سازنده توافق میکند .
در نوع دیگری که چندان رایج نیست , مخارج لوله کشی و نصب تاسیسات با لوازم لوله اتصالات و دیگر لوازم بین طرفین در یک قرارداد مکتوب میشود. این شیوه در اجرای لوله کشی گاز ساختمانهای در حال ساخت رایج بوده و حتی در حال حاضر بخاطر نوسانات قیمت اجناس و نامشخص بودن تعداد و نوع اتصالات مصرف شده , نمیتوان قیمت دقیقی و عادلانه ای برای این نوع لوله کشی در نظر گرفت .
برای رسیدن به قیمت درست بایستی با مشاهده نرخنامه دقیق اتحادیه لوله کشی, با استعلام قیمت لوله و لوازم لوله کشی طبق یک صورت حدودی و دستمزد لوله کشی به رقم توافقی رسید.
از این رو در اغلب قراردادهای لوله کشی با دو شیوه متری و چکی یا کنترات بر مبنای اجرت و دستمزد لوله کشی محاسبه میشود . همین قیمتهای لوله کشی نیز بخاطر تورم و افزایش سالانه دستمزدها هرساله دستخوش تغییرات است.
نرخنامه اتحادیه لوله کشی ساختمان
قیمت متری لوله کشی آب سرد و گرم و گرمایش 50000 تومان تا 60000 قطر 20 تا 40�لوله کشی فاضلاب پلیکا حدود 58000 تومان تا 75000 با بست کاری و زیرسقفی لوله کشی فاضلاب پوش فیت متری 60000 تومان تا 80000 تومان .
بست کاری هر عدد 14000 تومان و آهن کشی و ساپورت بندی لوله کشی هم بصورت کیلویی محاسبه میشود .
لوله کشی آب روکار هم برای یک واحد کامل متری 50 تا 65000 تومان تا قطر 1 اینچ
عایق fknd لوله کشی متری 20000 تومان اجرت .
گرمایش از کف هر مترمربع 70000 تومان با لوازم بسته به برند بین 140 تا 210 هزار تومان لوله کشی آتش نشانی تا سایز 3 اینچ روکار و توکار متری 65000 تا 85000 تومان .
دستمزد های قیدشده فوق برای متراژهای زیاد و ساختمانهای در حال ساخت بوده و در ساختمانهای کوچکتر عمدتا قیمتها واحدی , چکی و همراه با بازدید ارایه میشود, برای تعمیرات لوله کشی ساختمان نیز دستمزدها کمی متفاوت از کار اجرایی میباشند.
قیمت لوله کشی واحدی
مخارج لوله کشی بر حسب واحد نیز یکی از روشهای رایج در شیوه کنتراتی قیمت گذاری است . در این نوع محاسبه مجری لوله کشی بر حسب تجربه و زمانی که در لوله کشی هر واحد صرف میشود و هزینه های جانبی مانند کارگر و … رقمی را به کارفرما پیشنهاد کرده و با کمی چانه زنی بر سر یک قیمت واحد توافق میکنند .
کاری که بعد از مرحله توافق بایستی انجام شود, ذکر جزییات و نحوه پرداخت در یک قرارداد مکتوب شود تا حین انجام کار با مطالعه آن طرفین به تعهد ذکر شده پایبند باشند.
کلیه مخارج جانبی مانند تخریب, برش, سوراخ کاری و نصب تجهیزات از جمله مواردی هستند که بایستی در قرارداد لوله کشی مکتوب شوند.
در حال حاضر حدود قیمت لوله کشی آب , فاضلاب و شوفاژ برای یک واحد 80 تا 1000 متری حدود 8 تا 12 میلیون تومان است . البته ممکن است بین 15 تا 25 درصد نوسان داشته باشد .
نحوه تسویه حساب, در طی انجام کار ,با پایان یافتن هر قسمت انجام شده و مکتوب شود, چون در این روش نه به کارفرما فشار وارد میشود و نه مجری تاسیسات لوله کشی برای پرداخت هزینه های جاری و مخارج روزانه دچار مشکل میشود.
با افزایش مساحت و کاهش تعداد واحدها مسلما دستمزد لوله کشی افزایش پیدا میکند .
دستمزد لوله کشی ساختمان
هزینه اجرا و تعمیرات لوله کشی و خدمات تاسیساتی با توجه به میزان لوله کشی , سایز لوله کشی , نوع لوله کشی تخصصی بودن و سختی کار و با توافق کارفرما و پیمانکار و تعمیرکار لوله کش مشخص میگردد.
اجرت لوله کشی میتواند به صورت متری توافق شود , اما با توجه به پیچیدگیهای موجود , قیمت اجناس و در برخی موارد نا مشخص بودن کار و وقت صرف شده برای اجرا و تعمیرات, خصوصا در لوله کشی و تعمیرات جزیی هزینه لوله کشی , نصب و تعمیرات معمولا به صورت چکی و کنترات باجنس یا بدون لوازم توافق میشود.
در لوله کشی ساختمان های در حال ساخت, با توجه به موارد ذکر شده معمولا هزینه لوله کشی آب , شوفاژ و فاضلاب با ذکر تمام خواسته ها و تعهدات کارفرما و لوله کش در قرارداد به صورت واحدی محاسبه میشود .
به این ترتیب خیال مالک و مجری بابت تعیین دستمزد تمام شده راحت میگردد. با این روش تا حدودی پرت لوله مصرف شده کاهش پیدا میکند.
در تعمیرات لوله کشی نیز بهتر است هزینه به طور کلی توافق شود و نه متری. اما در هنگام توافق باید جزییات کار مکتوب شود تا در انتهای کار با مشکل مواجه نشوید.
هزینه تخریب و کنده کاری , هزینه نصب شیرالات , ساپورت بندی , عایق کاری و بست کاری از جمله مواردی است , که بهتر است در ابتدای کار توافق و نوشته شود.
برای بدست آوردن قیمت دقیق تر میتوان کار را به چند بخش تقسیم کرد و تک تک توافق کرد. با تمام این مسایل ممکن است نرخ لوله کشی ساختمان دو لوله کش با هم متفاوت باشد, که علت این امر میتواند مهارت , سلیقه و تخصص یک لوله کش از دیگری باشد.
انتخاب تاسیسات ساختمان
انتخاب تاسیسات گرمایشی-سرمایشی ساختمان مختلف احتمالا, لوله کشی های متفاوتی در یک ساختمان به دنبال داشته باشند, اما لوله کشی آب و فاضلاب از جمله تاسیساتی هستند که وجود آنها در هر ساختمانی الزامی است. در ادامه به انواع لوله کشی های متقاوت و رایج و ذکر لوله اتصالات قابل استفاده در ساختمانهای مسکونی میپردازیم.
1- لوله کشی آب مصرفی : لوله اتصالات تک لایه پلاستیکی, لوله اتصالات 5 لایه پکس , لوله تک لایه پکس, لوله سه لایه فویلدار, لوله پلی اتیلن آبرسانی, لوله کشی گالوانیزه از انواع لوله های مورد استفاده در لوله کشی آب سرد و گرم ساختمان هستند که البته 2 مورد اول در ایران ما بیشتر رایج هستند. لوله های پلی اتیلن نیز معمولا برای آبرسانی, لوله کشی کشاورزی صنعتی و باغ , لوله کشی آبیاری قطره ای و لوله کشی چاه کاربرد دارند.
2- لوله کشی فاضلاب : لوله اتصالات PVC پلیکا , لوله کشی پوش فیت, لوله پلی اتیلن فاضلابی, لوله چدنی از لوله های مورد استفاده در فاضلاب کشی ساختمان میباشند که در این بخش, لوله پلیکا و پوش فیت رایجتر میباشند.
3- لوله کشی شوفاژ :� لوله 1 لایه PPR , لوله 5 لایه PEX, لوله فویل دار کامپوزیت, لوله تک لایه PEX و لوله های فولادی جوشی از لوله های مورد استفاده در لوله شکی گرمایشی رادیاتوری و پکیج هستند, که درست شبیه لوله کشی آب 2 مورد اول بیشتر رایج بوده و خدمات لوله کشی تهران پایپر لوله کشی پنج لایه نیوپایپ را برای اجرا بهترین میداند. تا 25 سال قبل لوله های شوفاژی فلزی برای این نوع لوله کشی ساختمان به کار میرفت که به دلیل هزینه اجرا و تعمیرات مناسبتر و ارزانتر لوله های پلیمری طرفداران بیشتری دارد.
4- سیستم گرمایش از کف : برای اجرای سیستم گرمایش از کف ساختمان میتوان از لوله اتصالات پنج لایه PEX یا تک لایه آن استفاده نمود.
5- لوله کشی گاز ساختمان : در لوله کشی گاز توکار ساختمان ملزم به استفاده از لوله های مانیسمان بدون درز و اتصالات مانیسمان بوده و در لوله کشی گاز روکار از لوله اتصالات بدون درز یا درزدار استاندارد فولادی جوشی میتوان استفاده نمود.
6- لوله کشی اسپلیت : در لوله کشی سرمایش اسپلیت, لوله های مسی یا در برخی موارد لوله های فولادی استفاده میشوند.
7- لوله کشی موتورخانه : لوله کشی موتورخانه ساختمان به علت دمای کاری بالا دست کم تا کلکتور بایستی حتما لوله های فولادی ضخیم به کار برده شود و بعد از آن با کاهش درجه حرارت سیال میتوان از لوله های تک لایه و پنج لایه استفاده کرد.
8-لوله کشی ونت :لوله کشی هواکش به منظور هدایت بوی بد و گازهای موجود در سرویس بهداشتی , پخت و پز و لوازم گازسوز انجام میشود, و اکثرا با لوله های پلیکا هواکشی یا لوله های ورقه فلزی حلبی به صورت عمودی نصب میشوند, که خروجی هر قسمت به آن وصل میشود.
از لحاظ اجرایی جدیدترین سیستم لوله کشی ساختمان در بخش آب و گرمایش لوله کشی کلکتوری محسوب میشود. لوله کشی فاضلاب زیرسقفی هم یکی از انواع لوله کشی مدرن محسوب میشود.
سیستم های حرارتی برودتی ساختمان
از لوازم ضروری یک ساختمان برای ایجاد محیطی مناسب برای زندگی در زمینه تاسیساتی لوله کشی میتوان به نصب سیستم گرمایشی سرمایشی ساختمان اشاره کرد. از گزینه های قابل انتخاب, میتوان به نصب و راه اندازی موتورخانه مرکزی , نصب و راه اندازی پکیج دیواری , مخزنی و چگالشی و آبگرمگن ,نصب کولر تبخیری, گازی و داکت اسپلیت , استفاده از چیلر, ایرکاندیشن, نصب پمپ آب ساختمان و مخزن تحت فشار, نصب بوستر پمپ و منبع ذخیره آب , نصب شیرالات بهداشتی ساختمان , راه اندازی سیستم گرمایش از کف, لوله کشی آبیاری قطره ای, تاسیسات لوله کشی آتش نشانی و اطفای حریق و نصب سختی گیر و تجهیزات جانبی تاسیسات ساختمان اشاره کرد.
